25 listopada 2018 roku w Muzeum Toruńskiego Piernika odbył się festyn pt.: „Święta Katarzyna wypiek rozpoczyna…”
Między Katarzyną a Andrzejem….
💃🕺
ostatni tydzień listopada to czas zabaw i świętowania. Dawniej hucznie
obchodzono ostatnie dni roku liturgicznego, przygotowując się
jednocześnie do adwentowego wyciszenia.
⏳🕯️
W tym okresie próbowano spojrzeć w przyszłość, odczytać swój los a tym
samym przygotować się i oswoić mające nadejść życiowe zmiany, (takie jak
na przykład ożenek lub małżeństwo) 🤵👰
👨🍳👩🍳
25 listopada to także symboliczny dzień rozpoczęcia świątecznych
wypieków oraz OSTATNIA chwila na przygotowanie świątecznego piernika z
leżakującego ciasta. Dobrze jest też wypiec w tym czasie pierniczki,
które zdążą zmięknąć do Świąt Bożego Narodzenia. Tradycja ta jest bardzo
długa i związana m.in. z jarmarkami.
🍪🍪🍪
🍪🍪🍪
W Toruniu zwyczaj organizowania odpustowych jarmarków z okazji Dnia
Świętej Katarzyny, wiązał się także, ze sprzedażą pierników o określonym
kształcie, który szybko stał się symbolem tego święta, kojarzonym z
nadwiślańskim grodem. Chodzi oczywiści o katarzynkę – bodajże
najsłynniejszy kształt toruńskiego piernika! Piernik, który łatwo dało
się podzielić na 6 części, mógł być pamiątką, suwenirem przywożonym z
odpustu.
„Gazeta Toruńska” z 1884 roku informowała także o
odbywających się jarmarkach na których sprzedawano pierniki z
wizerunkiem tej świętej (naklejonym na papierze).
😋🗞️📰
Zwyczaj organizowania okolicznościowych, piernikowych festynów jest kontynuowany m.in. poprzez wydarzenie:
Święta Katarzyna wypiek rozpoczyna…… To już kolejna, czwarta edycja, organizowana w Muzeum Toruńskiego Piernika. Poprzednie były okazją do m.in:
🔹nauki wypiekania i ozdabiania pierników figuralnych,
🔹zapoznania z historią katarzynek,
🔹spotkania z piernikarskimi zwyczajami w innych miastach Europy,
🔹zaznajomienia się ze sposobami degustacji piernika w Akademii Smaku,
🔹posłuchania piernikowych bajek czytanych m.in przez Michał Zaleski – prezydenta Miasta Toruniia
🔹rozświetlenia świątecznym blaskiem fasady dawnej Fabryki Pierników
🔹oraz „last but not least” spróbowania specjalnej edycji katarzynki prosto z Fabryka Cukiernicza Kopernik
🍪🍪🍪
🍪🍪🍪
Co roku pojawiają się także nowe punkty programu, które mogą zaspokoić
nawet najbardziej wymagające gusta, zarówno amatorów piernikowych smaków
jak i zawodowych piernikologów.
📜✍️📖✒️
W tym roku świętujemy także dwie ważne piernikowe daty:
🔹 255 lat istnienia Fabryka Cukiernicza Kopernik:
najstarszej w Polsce i jednej z najstarszych na świecie firm
cukierniczych. Od 1763 roku specjalizującej się w asortymencie
piernikarskim.
🔹725 lat od pierwszej wzmianki na temat piernikarstwa, „Piperatas tortas facientes”- Świdnica 1293 rok.
Te rocznice zostały podkreślone w programie festynu, który jest jednym z
coraz liczniejszych piernikowych wydarzeń w Polsce. Zdecydowanie warto w
nim uczestniczyć.
….
Zapraszam do obejrzenia fotorelacji z przemiłego spotkania.
– tegoroczna edycja limitowana kultowych wyrobów z Fabryka Cukiernicza Kopernik
– nowość to katarzynki wypieczone z ciasta dojrzewającego 24 miesiące.
Jest to powrót do dawnej tradycji „leżakowania” ciasta, które dzięki temu procesowi nabierało wyjątkowych walorów smakowych. fot. AKJ
Także władze Torunia podkreślają rolę piernika jako symbolu miasta, a kolejni dyrektorzy toruńskiego muzeum podejmowali działania mające na celu opiekę nad piernikarskim dziedzictwem kulturowym.
Rozpoczęcie Festynu:
Na zdjęciu p. Przemysław Myśliwy – Prezes Fabryki – mówi o roku 1763 i narodzinach piernikarskiej firmy w okresie staropolskim. P. Michał Zaleski – prezydent Miasta Torunia podkreśla rolę pierników w tożsamości miasta. P. dr Marek Rubnikowicz – dyrektor Muzeum wita Gości i przedstawia program wydarzenia.
fot. AKJ
W czasie warsztatów wykorzystano produkty Specjały spod Strzechy oraz Przedsiębiorstwa Elpol Bydgoszcz za jabłko rajskie. Zdrowa kuchnia to m.in. takie wartości jak lokalność – regionalność, sezonowość. fot. AKJ
Wskazówka: do grzanek można wykorzystać także wysuszone pierniki. fot. AKJ
– pierś z kaczki w sosie piernikowym z kluseczkami oraz purée z czerwonej kapusty.
Tradycja używania pierników do sosów ma długą historię. Najsłynniejszy to ten dodawany do wigilijnego karpia. Na śląsku znano także kiełbasę w sosie piernikowym.
Do przyprawienia idealny jest korzenny piernik, np. katarzynka bez polewy z Fabryka Cukiernicza Kopernik lub np. piernik gastronomiczny z Cukiernia F. Pokojski w Toruniu. Można wykorzystać także świąteczne, domowe pierniczki. fot. AKJ
Dawniej, toruńskie jarmarki były zachętą do podróży czasem z dalszych nawet stron. Przywożono z nich pierniki i wrażenia. którymi była okazja podzielić się z domownikami. Tak jest do dzisiaj. fot. AKJ
„Katarzynka – legenda, symbol, jakość, marka” W czasie spotkania zademonstrował wyjątkową formę katarzynkę, autorstwa Stanisława Kośmińskiego. fot. AKJ
Fascynująca sylwetka pisarki, sopocianki oraz autorki przewodników turystycznych była okazją do dyskusji. Cieszę się, że jedno z wydań, które odszukałam w czasie moich kwerend doczeka się naukowego komentarza. Mnie zafascynowała okładka, która przypomina toruński piernik z pocz. XX wieku, pokryty smakowitymi migdałami, elementem dekoracyjnym prawie nieznanym we współczesnym piernikarstwie w Toruniu. Okładka tej bajki stała się inspiracją do obwoluty „Piernikowego przepisownika” fot. AKJ
– zabytkowe formy piernikowe z kolekcji Muzeum Okręgowe w Toruniu
– dawne i współczesne opakowania toruńskich katarzynek
– jubileuszowa edycja katarzynek wypieczonych w 2018 roku z ciasta leżakującego 12 i 24 miesiące
– współczesne formy piernikarskie wykonane m.in. przez Tomasz Karamon z Bardzkie Pierniki oraz Stanisław Kośmiński z Torunia: (http://
www.stanislawkosminski.pl/). fot. AKJ
W gablotce obok tegorocznych katarzynek, dawna forma piernikarska ze słynnego warsztatu Herrmanna Thomasa. Jestem do niej przywiązana, ponieważ znalazłam ją na aukcji w 2016 roku. W 1926 roku w Toruniu znajdowało się blisko 800 form do wyrobu pierników, tragantów i marcepanów. Z tego do naszych czasów przetrwało niecałe 300. Każda odnaleziona, sygnowana forma z warsztatu toruńskiego pogłębia nasz stan wiedzy o dawnym piernikarstwie toruńskim. fot. AKJ
Piernikowe Laboratorium to przestrzeń wymyślona przez autorów scenariusza wystawy stałej Muzeum. W nim jest w tym roku realizowany projekt edukacyjny o tej samej nazwie, którego autorami są Aleksandra Kleśta-Nawrocka oraz Krzysztof Lewandowski.
W tym dniu Uczestnicy warsztatów, pod okiem mistrza Maciej Barton z Ostoja Chobienice przy pomocy Prezydenta Miasta Torunia, Prezesa Fabryki Cukierniczej Kopernik oraz Dyrektora Muzeum Okręgowego, stworzyli dania kuchni staropolskiej.
Warsztaty odbyły się z komentarzem dr Aleksandry Kleśty-Nawrockiej. — z: Maciej Barton fot. AKJ
