25 listopada wspominamy świętą Katarzynę Aleksandryjską. Jest to również zwyczajowy czas kiedy to odbywały się jarmarki, w czasie których sprzedawano pierniki. Od 25 listopada rozpoczynał się okres przygotowywania i sprzedawania pierników świątecznych.
W tym roku warto było udać się do Torunia, gdzie w Muzeum Toruńskiego Piernika miała miejsce kolejna edycja Święta Toruńskiego Piernika i tradycyjny już w tym czasie festyn „Święta Katarzyna wypiek rozpoczyna”. Świętowanie rozpoczęto właściwie dzień wcześniej, otwierając kolejną edycję wystawy „Z serca fabryki. Historia Fabryki Cukierniczej „Kopernik” S.A. od 1951 do 1982 roku”. Kuratorem wystawy jest dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka, a aranżację plastyczną przygotował Tomasz Pietrzyk. Na wystawie pokazano wiele ciekawych dokumentów, fotografii, materiałów ikonograficznych, obiektów rzemiosła artystycznego. Dominantą plastyczną ekspozycji są witraże inspirowane historycznymi formami i piernikami toruńskimi autorstwa Zdzisława Kulikowskiego, Edwarda Kwiatkowskiego oraz Romualda Drzewieckiego (z dworca PKP w Toruniu) . Ważną częścią wystawy jest fragment dotyczący działalności Michała Samulskiego – wieloletniego dyrektora Fabryki Cukierniczej „Kopernik”, któremu zawdzięczamy m.in. przekazanie form z fabryki do muzeum, relacje dotyczące dawnej technologii wypieku pierników, przywrócenie wypieku pierników figuralnych.
Tradycyjnie Fabryka Cukiernicza „Kopernik”, przygotowała specjalne, limitowane katarzynki z ciasta leżakującego 12 i 24 miesiące. Uczestnicy święta w Muzeum mogli skosztować pysznych przysmaków, a także nabyć je w sklepach firmowych, w tym w sklepie przy ul. Strumykowej 4. Katarzynki te wyróżnia smak i eleganckie. luksusowe opakowanie.
Święto i festyn rozpoczęły się 23 listopada w sobotę w Muzeum Toruńskiego Piernika, zlokalizowanego w dawnej fabryce pierników Gustawa Weesego. Program był bardzo ciekawy i bogaty. Nie sposób było zajrzeć w każde miejsce i wziąć udział w każdej atrakcji. Zaproponowano między innymi wykłady, oprowadzania, warsztaty, degustacje, konkursy, gry, zabawy, okazyjne ekspozycje.
Prezentacje i wykłady przygotowane przez pracowników Muzeum, przybliżały uczestnikom dzieje toruńskiego piernikarstwa. W sali warsztatowej rodziny i goście indywidualni poznawali sekrety przygotowania tradycyjnego historycznego piernika figuralnego, a pozostali zwiedzający mogli posłuchać legend i baśni o piernym przysmaku.
Ciekawi dawnego rzemiosła snycerskiego mogli, podczas warsztatów prowadzonych przez Tomasza Karamona z Dolnego Śląska, wyrzeźbić własną drewnianą foremkę do pierników. Rzetelnie prowadzone, dwugodzinne warsztaty były okazją do poznania śląskich tradycji piernikarskich i sekretów zanikającego rzemiosła. Podczas warsztatów pokazywano foremki, przygotowane przez współczesnych rzeźbiarzy m.in. przez Beatę Pranke-Ździebło, Zygmunta Kędzierskiego, Stanisława Kośmińskiego i Tomasza Karamona.
Atrakcją były wróżby, nie należy zapominać, że dawniej w Katarzynki i Andrzejki na zakończenie roku liturgicznego starano się zgadnąć przyszłość i wywróżyć jakie wydarzenia przyniesie kolejny rok. Szczególne emocje budziły sprawy ożenku i zamążpójścia. Starano się zgadnąć jakie cechy będzie miała przyszła żona, lub mąż.
Tegoroczny festyn zakończyła promocja książki Tomasza Betchera „Szczęście z piernika” z mottem przewodnim: „Pierniki, tak jak ludzie, potrzebują czasu i ciepła”. Fasadę Muzeum rozświetliły tradycyjnie świąteczne dekoracje.
Część atrakcji dostępna była bezpłatnie w ramach projektu badawczego p.n. „Od katalogu do wystawy o formach piernikarskich z Muzeum Okręgowego w Toruniu. Badania Toruńskiego Piernikarstwa.”
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Kultura ludowa i tradycyjna”. Panie o imieniu Katarzyna odwiedzające tego dnia Muzeum – mogły liczyć na bezpłatne wejście. Pozostałe atrakcje były objęte biletem wstępu.
25 listopada – koniec roku liturgicznego, początek adwentu oraz wspomnienie świętej Katarzyny – daje sygnał do rozpoczęcia przygotowań bożonarodzeniowych, w tym do wypieków pierników. Warto poświęcić czas i w gronie rodziny, znajomych lub przyjaciół przygotować aromatyczne, wonne ciasto lub ciasteczka które nadadzą naszym domom świąteczny charakter.
Małgorzata Mikulska-Wernerowicz (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT) , fot AKJ
dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT) , fot. AKJ
Prowadzenie: Tomasz Karamon (piernikarz, snycerz ze Śląska, po lewej), zapowiada Krzysztof Lewandowski, fot. AKJ
Prowadzenie: Krzysztof Lewandowski (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT) , fot. AKJ
Czas na przygotowywanie świątecznych pierników!
Pełen program kształtował się następująco:
10.00 – Kolekcja form piernikarskich w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu – prelekcja (I piętro, klubokawiarnia)
Prowadzenie: Małgorzata Mikulska-Wernerowicz (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT) Uwaga – wstęp bezpłatny!
10.00, 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 – Święta Katarzyna wypiek rozpoczyna… – warsztaty wypieku pierników dekoracyjnych (parter, sala warsztatowa)
Prowadzenie: Edukatorzy z Muzeum Toruńskiego Piernika
11.00 – Z historii producenta pierników – Fabryka Cukiernicza „KOPERNIK” S.A. (prelekcja przy wystawie czasowej, II piętro)
Prowadzenie: dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT)
Uwaga – wstęp bezpłatny!
11.00, 13.00, 15.00 – gra terenowa Poszukiwacze pierników (I piętro, kącik dziecięcy)
Prowadzenie: Edukatorzy z Muzeum Toruńskiego Piernika
12.00 – Śląskie rzemiosło snycerskie (warsztat snycerski)
Prowadzenie: Tomasz Karamon (piernikarz, snycerz ze Śląska)
Uwaga – wstęp bezpłatny! obowiązuje wcześniejsza rezerwacja!
14.00 – Fabryka Pierników Gustawa Weese – prelekcja (I piętro, klubokawiarnia)
Prowadzenie: Krzysztof Lewandowski (Dział Historii Toruńskiego Piernikarstwa MOT)
Uwaga – wstęp bezpłatny!
16.00 – Zakończenie Festynu
Wydarzenia specjalne:
Katarzynka Anno Domini 2019 – premiera limitowanej edycji toruńskich katarzynek, przygotowanych przez Fabrykę Cukierniczą „Kopernik” S.A. z ciasta długodojrzewającego, „leżakowanego” przez rok i dwa lata.
Najsłynniejszy toruński piernik – katarzynka (I piętro) – prezentacja form i opakowań do pierników
Ponadto:
W świecie piernikowych opowieści – projekcje, oficyny, I piętro
Wspólne, rodzinne układanie puzzli o tematyce „piernikowej” – I piętro
Strefa gier i zabaw – I piętro
Wirtualna przymierzalnia – I piętro
Piernikowy plac zabaw – dziedziniec wewnętrzny
Piernikowe ABC – konkurs dla piernikowych smakoszy
Rozsmakuj się w pierniku – degustacja piernikowych specjałów
Magia piernika – stoisko z piernikowymi wróżbami
W tym dniu wszystkie Panie Katarzyny – wstęp bezpłatny!
Uwaga:
Warsztaty wypieku pierników połączone ze zwiedzaniem:
cena: bilet normalny: 16 zł, bilet ulgowy: 11 zł
rezerwacja:
– dla grup: tel. 56 656 70 87
– osoby indywidualne: https://bilety.muzeum.torun.pl/
Spotkania bezpłatne realizowane są w ramach dwuletniego (2019-2020) projektu badawczego p.n. Od katalogu do wystawy o formach piernikarskich z Muzeum Okręgowego w Toruniu. Badania Toruńskiego Piernikarstwa.
Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna